Przejdź do zawartości

A.S. Byatt

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
A.S. Byatt
ilustracja
Imię i nazwisko

Antonia Susan Byatt

Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1936
Sheffield

Data i miejsce śmierci

16 listopada 2023
Londyn

Narodowość

brytyjska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

Obsesja

Odznaczenia
Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Nagrody

Nagroda Bookera

Strona internetowa

A.S. Byatt, właśc. Antonia Susan Byatt (ur. 24 sierpnia 1936 w Sheffield, zm. 16 listopada 2023 w Londynie[1]) – brytyjska pisarka postmodernistyczna i krytyk literacki, laureatka Nagrody Bookera.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 24 sierpnia 1936 w Sheffield jako Antonia Susan Drabble. Jej ojciec był prawnikiem, siostra Margaret Drabble pisarką. Uczyła się w Mount School w Yorku, studiowała na Newnham College Uniwersytetu w Cambridge, Bryn Mawr College oraz Somerville College w Oksfordzie[2][3][4]. W latach 1972–83 wykładała brytyjską i amerykańską literaturę na University College London, po czym w pełni poświęciła się pisaniu[4].

Z początku była postrzegana przede wszystkim jako krytyk literacki, choć już w 1964 zadebiutowała powieścią Cień Słońca, po czym opublikowała The Game (1967). Jej trzecia powieść, Panna w ogrodzie (1978), osadzona w 1953 (roku koronacji Elżbiety II) i erudycyjnie nawiązująca do takich postaci, jak Spenser, Raleigh czy Shakespeare, przyniosła autorce rozgłos. Wątki z książki autorka kontynuowała w Still Life (1985), Babel Tower (1996) i A Whistling Woman (2002), tworząc tetralogię. W 1990 ukazała się Obsesja: postmodernistyczna powieść o dwudziestowiecznych wykładowcach akademickich, którzy odkrywają i badają związek dwóch poetów wiktoriańskich. Książka bogato opisuje wiktoriańskie społeczeństwo i jego przekonania, zawiera także przekonujące pastisze dziewiętnastowiecznej literatury. Obsesja zyskała szerokie grono czytelników, została wyróżniona nagrodą Bookera i zekranizowana w 2002 roku pod tytułem Opętanie. Kolejna książka, Anioły i owady (1992), na którą składają się dwie nowele (Morpho Eugenia i The Conjugal Angel) dotyczące połowy XIX wieku, została zekranizowana w 1996. Powieść The Children’s Book (2009), opowiadająca o rodzinie autorki książek dla dzieci wzorowanej na Edith Nesbit, została nominowana do Nagrody Bookera oraz zdobyła James Tait Black Memorial Prize. Byatt tworzy także opowiadania; jej zbiór Opowiadania z Matisse'em w tle (1993) nawiązuje do trzech obrazów Matisse'a[2][3][4].

Regularnie pisze dla prasy, w tym do „Times Literary Supplement”, „The Independent” i „The Sunday Times”. Została odznaczona tytułem Komandora Orderu Imperium Brytyjskiego (1990), a później tytułem Damy Komandor orderu (1999)[3][4].

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Powieści

[edytuj | edytuj kod]

Zbiory opowiadań

[edytuj | edytuj kod]
  • 1987: Sugar and Other Stories
  • 1993: The Matisse Stories – pol.: Opowiadania z Matisse'em w tle. Barbara Kopeć-Umiastowska (tłum.). Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7180-493-8.
  • 1994: The Djinn in the Nightingale's Eye
  • 1998: Elementals: Stories of Fire and Ice
  • 2003: Little Black Book of Stories
  • 2008: The New Uncanny: Tales of Unease (opowiadanie w antologii)

Prace krytyczne, eseje

[edytuj | edytuj kod]
  • 1965: Degrees of Freedom: The Early Novels of Iris Murdoch
  • 1970: Wordsworth and Coleridge in Their Time (redakcja)
  • 1976: Iris Murdoch: A Critical Study (redakcja)
  • 1989: Unruly Times: Wordsworth and Coleridge, Poetry and Life
  • 1990: George Eliot: Selected Essays, Poems and Other Writings (redakcja)
  • 1991: Passions of the Mind (zbiór esejów)
  • 1995: Imagining Characters: Six Conversations about Women Writers
  • 1995: New Writing Volume 4 (redakcja)
  • 1997: New Writing Volume 6 (redakcja)
  • 2001: Portraits in Fiction

Źródło[5][6][7][8][9][3][4][2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. AS Byatt, author and critic, dies aged 87. theguardian.com. [dostęp 2023-11-17]. (ang.).
  2. a b c Drabble 2000 ↓, s. 156.
  3. a b c d A.S. Byatt, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-10-03] (ang.).
  4. a b c d e Dame A. S. Byatt - Literature [online], literature.britishcouncil.org [dostęp 2019-10-03] (ang.).
  5. Cień słońca [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-10-03].
  6. Panna w ogrodzie [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-10-03].
  7. Opętanie [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-10-03].
  8. Anioły i Owady [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-10-03].
  9. Opowiadania z Matisse'em w tle [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2019-10-03].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Byatt, Dame A(ntonia) S(usan). W: The Oxford Companion to English Literature. Margaret Drabble (red.). Oksford: Oxford University Press, 2000. ISBN 0-19-866244-0. (ang.).