Tosnon rajon

Tosnon rajon
Тосненский район
Znam (text);	Flag (text);
Valdkund	Venäma
Administrativine keskuz	Tosno
Eläjiden lugu (2016)	130,023 ristitud
Pind	3,655,97 km²

Tosnon rajon (ven.: Тосненский район) om municipaline ühtnik Leningradan agjas.

Administrativine keskuz om Tosno-lidn (mülüb rajonha vspäi 2006), sijadase rajonan pohjoižes.

Istorii

Rajonan aluz om pandud vn 1930 19. päiväl elokud Leningradan agjaha enččiden Lübanin, Detskoje Selon i Kolpinon rajoniden küläkundoišpäi, Tosno-žilod panihe keskuseks. Vl 1960 ühtištadihe enččen Mgan rajonan palad Tosnon rajonanke. Vl 1963 Tosno kändihe lidnaks i vhesai 2006 se oli alištunu agjan tobmudele. Vl 1977 enččen Mgan rajonan ühtištudud pala läksi Kirovskan rajonha. Rajon om olmas nügüdläižiš röunoiš vspäi 2006.

Geografijan andmused

Tosnon rajon om Leningradan agjan suvine taho. Pind — 3 655 nellikkilometrad (9nz' sija agjas). Mec katab nell' videndest rajonan sokast territorijad, sil om il'man kaičendfunkcii tobjimalaz.

Om röunoid Venäman kudenke rajonanke da Piterinke:

pohjoižpäivnouzmas Leningradan agjan Kirovskan rajonanke;
päivnouzmas Leningradan agjan Kirišin rajonanke;
suvipäivnouzmas Uz'lidnan agjan Čudovon rajonanke;
suves Uz'lidnan agjan Uz'lidnan rajonanke;
suvipäivlaskmas Leningradan agjan Lugan rajonanke;
päivlaskmas Leningradan agjan Gatčinan rajonanke;
lodehes Piterinke.

Znamasižed joged oma Tosn (Nevan hura ližajogi) da Tigod (Olhavan hura ližajogi). Kaikiš järedamb järv om Pendikovskoje-järv (2,1 km²). Kaik joged da järved mülüdas Baltijan meren (Atlantižen valdmeren) basseinha.

Londuseližed varad oma turbaz, sauvondmaterialad (apakkivi, gravii, šebin', letked, saved, mouckivi), mergel', dolomit, mec, reskvezi.

Vspäi 2006 rajonan territorii jagase 13 municipaližeks ühtnikaks: seičeme lidnankundad da kuz' küläkundad.

Tobmuz

Käskusenandai tobmuz om Ezitajiden Nevondkund (ven.: Совет депутатов) 26 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Järgenduseližed valičendad sihe oliba vn 2014 14. päiväl sügüz'kud. Viktor Zaharov radab sen ezimehen da rajonan pämehen vn 2014 sügüz'kun 25. päiväspäi. Ezitajiden Nevondkund valičeb rajonan administracijan pämest.

Vs 2007 elokuspäi Vladimir Dernov radab rajonan administracijan pämeheks koumanden strokun jäl'geten. Vn 2014 sügüz'kuspäi hän-žo radab Tosnon lidnankundan administracijan pämeheks. Kahesa varapämest oma hänele abhu. Kahesa komitetad, kahesa palakundad, viž sektorad da laudkund alištudas rajonan administracijan pämehištole.

Eläjad

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe rajonan eläjiden lugu oli 122 999 ristitud (nellänz' sija agjas).

Kaik om 115 eländpunktad rajonas, niiden kesken nell' lidnad, nell' lidnanvuittušt žilod, 13 muite žilod, kaks' raudtestancijan žilod, 86 küläd, üks' futor da viž kordonad.

Toižed sured eländpunktad oma Tel'manan lidn (24,0 tuh. rist. vl 2021, 8,7 tuh. rist. vl 2010), Nikol'skoje-lidn (21,3 tuh. rist. vl 2016), lidnanvuiččed Ul'janovk-žilo (12,6 tuh. rist. vl 2016), Fornosovo-žilo (6,4 tuh. rist. vl 2016) da Bor-žilo (5,3 tuh. rist. vl 2016), Lüban'-lidn (4,6 tuh. rist. vl 2016).

Rahvahad (vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe, enamba 0,4 %): venälaižed — 87,8 %, ukrainalaižed — 1,7 %, vaugedvenälaižed — 0,9 %, totarlaižed — 0,7 %, uzbekalaižed — 0,5 %, čiganalaižed — 0,4 %, armenijalaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 2,5 %, rahvahuden ozutandata — 5,1 % (jäl'gmäižiden keskes 22,7 % mahttas pagišta venäkelel).

Erased igähižed rahvahad: suomalaižed — 125 rist. (0,10 %), karjalaižed — 70 rist. (0,06 %), estilaižed — 26 rist. (0,02 %), vepsläižed — 16 rist. (0,01 %), saamalaižed — 6 rist. (vähemba mi 0,01 %), ižoralaižed — 1 rist. (vähemba mi 0,01 %)^[1].

Ižanduz

Rajonan ižandusen päsarakod oma^[2]:

sauvondtegesiden da sauvondmaterialiden pästand (keramine apakut, raudbetontegesed, metallkonstrukcijad, teraz- da alüminiitorved, sanitarine tehnik da fitingad, savič, faner, kleid (Henkel), mujud);
mašinoidensauvomine (Caterpillar-ekskavatorad — tarbhaižiden kaivatusiden samižen täht; avtod tepuhtastandan täht; lämuzmašiništ);
himine (nozolad heretused), kodihimijan pästand (muil da pezendtuhk);
turbhan samine;
mecan varhapanend da ümbriradmine (Lübanin meckombinat);
sömtegimišt;
maižanduz (maploduiden kazvatuz, sigaliha, lehmänmaid, kombiniruidud söm kabjživatoiden täht);
torguind da varažomad;
jüguavtoiden logistik i raudtetransport.

Homaičendad

Irdkosketused

Tosnon rajonan oficialine sait (tosno-online.com). (ven.)

[1] Национальный состав и владение языками, гражданство населения Ленинградской области (Leningradan agjan rahvahaline mülükund, ristitišton kel'mahtod da rahvahanikuz.) / Стат. сборник. Часть 1. — СПб.: Петростат, 2013. — 266 lpp. — Lpp. 82−83 (petrostat.gks.ru). (ven.)

[2] Tosnon rajonan investicine pasport (lenoblinvest.ru). — 20 lp. — Lpp. 1−16. (ven.)

[1]