Przejdź do zawartości

Zgrzebło (archeologia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zgrzebło ze stanowiska La Quina we Francji

Zgrzebłonarzędzie kamienne wykonywane najczęściej z krzemienia[1], mające formę wielokątnego odłupka o zaretuszowanej przynajmniej jednej krawędzi dłuższej, biegnącej równolegle lub poprzecznie do osi wyrobu[2]. Obrabiana krawędź może być wklęsła, wypukła bądź prosta[2]. Zgrzebła wykonywano różnymi typami retuszy: sposobem jednostronnym, dwustronnym, dokonywano także retuszy stromych zatępiających i zębatych[2]. W miarę stępiania się krawędzi pracującej dochodziło do jej naprawy przez wtórne retuszowanie, w związku z czym forma tych narzędzi ulegała zmianie[1].

Narzędzia te służyły przeważnie jako noże do rozdzielania mięsa[1].

Ogólny podział zgrzebeł

[edytuj | edytuj kod]

Typologia Gintera i Kozłowskiego (1990)[2]:

  • Jednostronne
    • Retuszowane na jednej krawędzi
      • Podłużne (lateralne) – o krawędzi pracującej ustawionej równolegle w stosunku do osi odłupka
      • Poprzeczne (transwersalne) – o krawędzi pracującej ustawionej poprzecznie w stosunku do osi odłupka
    • Retuszowane na dwu krawędziach
      • Podwójne – o krawędziach pracujących równoległych, nie stykających się ze sobą
      • Zbieżne – o krawędziach pracujących zbiegających się ku sobie i tworzących ostrą końcówkę
  • Dwustronne
    • Z krawędzią dwustronnie zaretuszowaną
    • Z podstawą ścienioną
    • Typu liściowatego

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Michel Brézillon, Encyklopedia kultur pradziejowych, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1981, s. 221-222, ISBN 83-221-0143-0.
  2. a b c d Bolesław Ginter, Janusz Krzysztof Kozłowski, Technika obróbki i typologia wyrobów kamiennych paleolitu, mezolitu i neolitu, wyd. 3, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 87-89, ISBN 83-01-03563-3.