Przejdź do zawartości

Szmuel Engel

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szmuel Engel
Data i miejsce urodzenia

1852
Tarnów

Data śmierci

19 lutego 1935

Szmuel Engel, zwany Iluj z Tarnowa (ur. 1852 w Tarnowie, zm. 19 lutego 1935) – gaon, autor dzieł talmudycznych[1][2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1852 roku w Tarnowie. Był synem Zeewa Wolfa Engela. Uczeń cadyka Chaima Halberstama z Nowego Sącza. Poślubił córkę rabiego Icchaka z Biłgoraja i w 1872 roku został w Biłgoraju rabinem przy wsparciu znanego gaona R 'Szneora Zalmana, autora „Tory dobroci” i przewodniczącego Beith Din (sądu religijnego) w Lublinie. W 1879 roku jako cudzoziemiec otrzymał nakaz opuszczenia Cesarstwa Rosyjskiego[3]. Osiedlił się w Rudniku, gdzie studiował kabałę pod kierunkiem rabiego Barucha z Gorlic. Sprawował urząd rabina również w Dukli. Od 1886 roku był rabinem Radomyśla. Engel stworzył w Radomyślu liczący się ośrodek chasydyzmu, związany z Bełzem (tzw. chasydzkim Rzymem), oddziałujący na Dębicę, Mielec i Połaniec. Pod koniec wojny opuścił miasto, a jego miejsce zajął jego syn Chaim Engel, który urząd ten piastował do 1939 roku[4]. W 1917 roku przeniósł się na Słowację do Koszyc, gdzie objął stanowisko przewodniczącego sądu rabinackiego. Był obeznany z klasyczną literaturą chasydzką, wysoko cenił Szneura Zalmana z Ladów, Elimelecha z Leżajska oraz Halberstama Chaima ben Arie Lejba z Sącza[5].

Wnuk Elchanan Halpern z Londynu od 1941 roku publikował liczne jego dzieła. W 1981 roku w Jerozolimie ukazała się pełna edycja prac Engela[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Biogramy | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2022-06-05].
  2. Michał Galas, Engel Szmuel z Radomyśla, [w:] Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski (red.), Polski Słownik Judaistyczny: Dzieje. Kultura. Religia. Ludzie, Warszawa 2003, s. 393.
  3. Andrzej Ziobroń, ENGEL Szmuel [online], Stowarzyszenie Nasze Miasto Radomyśl Wielki, 14 października 2018 [dostęp 2022-06-05] (pol.).
  4. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego [online], fodz.pl [dostęp 2022-06-05].
  5. DELET - Engel Szmuel z Radomyśla [online], delet.jhi.pl [dostęp 2022-06-05] (pol.).