Przejdź do zawartości

Skaza krwotoczna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Plamica i inne skazy krwotoczne
purpura
Klasyfikacje
ICD-10

D69

Wybroczyny plamicowe

Skaza krwotoczna (łac. diathesis haemorrhagica), plamica, purpura – nadmierna skłonność do krwawień wywołana zaburzeniami w układzie hemostazy (krzepnięcia i fibrynolizy)[1]. Objawiać się może krwawieniami w obrębie skóry (siniaki[2]), błon śluzowych[2], nosa[3], stawów[4], mózgu[3] z dróg rodnych[3], dróg moczowych[3], przewodu pokarmowego[3], wydłużonym krwawieniem po urazach tkanek[3].

Klasyfikacje i przyczyny

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na mechanizm powstawania, skazy dzieli się na skazy naczyniowe, osoczowe, płytkowe[1] i mieszane (np. rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe, łączące w sobie wszystkie trzy elementy). Ponadto podzielić je można na skazy wrodzone i nabyte[1]. Najczęstszą skazą krwotoczną wrodzoną jest choroba von Willebranda[5].

Skazy naczyniowe

[edytuj | edytuj kod]

Spowodowane są nieprawidłową budową naczyń, zwiększeniem przepuszczalności ich ścian lub uszkodzeniem[6].

Skazy płytkowe

[edytuj | edytuj kod]

Wynikają z niedoboru, rzadziej z nadmiaru[3] płytek krwi lub zaburzeń ich czynności[3]:

Charakteryzuje się liczbą płytek krwi we krwi obwodowej <150 000/µl[3]. Najczęstszą przyczyną małopłytkowości u dzieci jest pierwotna małopłytkowość immunologiczna (samoistna małopłytkowość, ang. idiopathic thrombocytopenic purpura, ITP)[7].

Rozpoznawana, gdy liczba płytek krwi we krwi obwodowej przekracza 400 000/µl.

  • pierwotna
    • w przebiegu nowotworów mieloproliferacyjnych
  • wtórne na ogół przebiegają bezobjawowo, nie wywołują skazy krwotocznej

3. Zaburzenia czynności płytek krwi (trombocytopatie)

[edytuj | edytuj kod]

Skazy osoczowe

[edytuj | edytuj kod]

Obejmują zaburzenia w układzie krzepnięcia krwi i fibrynolizy, wynikają z niedoboru, lub braku osoczowych czynników krzepnięcia. Niedobory te mogą być wrodzone (np. w hemofilii) lub nabyte (np. niedobór protrombiny wynikający z niedoboru witaminy K)[8][9].

Skazy osoczowe wrodzone

[edytuj | edytuj kod]

Najczęściej są spowodowane niedoborem lub zaburzeniem czynności pojedynczego czynnika krzepnięcia krwi[8]:

Wrodzone niedobory czynnika XII (anomalia Hagemana), prekalikreiny i wielkocząsteczkowego kininogenu powodują przedłużenie APTT, ale są bezobjawowe i nie wymagają leczenia[8].

Skazy osoczowe nabyte

[edytuj | edytuj kod]

Są wynikiem niedoboru wielu czynników krzepnięcia, zazwyczaj z powodu zmniejszonej syntezy z powodu niedoborów (np. niedoboru witaminy K), chorób wątroby lub zwiększonego ich zużycia (DIC)[9]. Do rzadkich przyczyn należy atakowanie jednego z czynników krzepnięcia przez autoprzeciwciała (hemofilia nabyta)[9]. Przyczynami są zazwyczaj[9]:

Klasyfikacja ICD10

[edytuj | edytuj kod]
kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: D69 Plamica i inne skazy krwotoczne
ICD-10: D69.0 Plamica alergiczna
ICD-10: D69.1 Jakościowe defekty płytek
ICD-10: D69.2 Inne skazy niemałopłytkowe
ICD-10: D69.3 Samoistna plamica małopłytkowa
ICD-10: D69.4 Inne pierwotne małopłytkowości
ICD-10: D69.5 Małopłytkowość wtórna
ICD-10: D69.6 Nieokreślona małopłytkowość
ICD-10: D69.8 Inne określone skazy krwotoczne
ICD-10: D69.9 Skazy krwotoczne, nieokreślone

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Edyta Odnoczko, Beata Baran, Jerzy Windyga, Zasady rozpoznawania skaz krwotocznych ze szczególnym uwzględnieniem diagnostyki laboratoryjnej, „Hematologia”, 7 (4), 2017, s. 303–311, DOI10.5603/hem.2016.0029, ISSN 2081-3287 [dostęp 2020-06-12].
  2. a b Jerzy Windyga, podyplomie.pl – Skazy naczyniowe wrodzone i nabyte [online], podyplomie.pl [dostęp 2020-06-12].
  3. a b c d e f g h i Krystyna Zawilska, Wojciech Młynarski, Skazy krwotoczne płytkowe [online], mp.pl, 6 sierpnia 2018 [dostęp 2020-06-12].
  4. Jerzy Windyga, Hemofilia A i hemofilia B (choroba Christmasa) [online], mp.pl, 6 sierpnia 2018 [dostęp 2020-06-12].
  5. Jerzy Windyga, Ewa Stefańska-Windyga, Beata Baran, Problemy ginekologiczno-położnicze w chorobie von Willebranda, „Journal of Transfusion Medicine”, 5 (3), Via Medica, 2012, s. 95–102, ISSN 1689-6017, OCLC 922384872 [dostęp 2020-06-12].
  6. a b c Krystyna Zawilska, Skazy krwotoczne naczyniowe [online], mp.pl, 6 sierpnia 2018 [dostęp 2020-06-12].
  7. Jacek Wachowiak, Skazy krwotoczne u dzieci [online] [dostęp 2020-06-12].
  8. a b c Jerzy Windyga, Skazy krwotoczne osoczowe wrodzone [online], mp.pl, 6 sierpnia 2018 [dostęp 2020-06-12].
  9. a b c d Jerzy Windyga, Skazy krwotoczne osoczowe nabyte [online], mp.pl, 6 sierpnia 2018 [dostęp 2020-06-12].