Przejdź do zawartości

Kuna domowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kuna domowa
Martes foina[1]
(Erxleben, 1777)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Rodzina

łasicowate

Rodzaj

kuna

Gatunek

kuna domowa

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Kuna domowa[3], kamionka[4][5] (Martes foina) – synantropijny gatunek niewielkiego ssaka drapieżnego z rodziny łasicowatych.

Kuna domowa na balkonie, obserwowana przez kota
Tropy kuny w skokach, prawdopodobnie kamionki. Las Bemowski

Występowanie i biotop

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w niemal całej Europie oraz w strefie klimatu umiarkowanego Azji, aż po Himalaje i Chiny. W Europie jest spotykana od północnej Danii po zachodnią Hiszpanię i – na południe – po Włochy i niektóre wyspy na Morzu Śródziemnym i Egejskim. W Polsce występuje na całym obszarze kraju, zwykle w okolicach ludzkich siedzib, ruinach, lasach, a także w centrach dużych miast. W stanie Wisconsin w USA zaadaptowała się do warunków naturalnych mała populacja kun domowych, które zostały tam sprowadzone jako zwierzęta domowe.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]
Szkielet

Podobnie jak większość małych łasicowatych charakteryzuje się wydłużonym ciałem i krótkimi nogami. Sierść brązowa, na piersi biała rozwidlona plama; jej rozwidlenia sięgają aż do nasady przednich łap zwierzęcia. Jest to najprostszy sposób odróżnienia kuny domowej od kuny leśnej (Martes martes), która wprawdzie też ma łatę na piersi, ale żółtą i nierozwidloną. W odróżnieniu od kuny leśnej, kuna domowa ma nagie opuszki palców i stóp.

Rozmiary

[edytuj | edytuj kod]
  • długość ciała: 45–53 cm
  • długość ogona: 25–30 cm
  • masa ciała: 1,1–1,5 kg (samice nieznacznie mniejsze od samców)

Pożywienie

[edytuj | edytuj kod]

Żywi się gryzoniami, ptakami i ich jajami, żabami i owadami. Dość duży udział w jej diecie mają owoce. W jaskiniach poluje na nietoperze. W zabudowaniach gospodarskich tępi szczury i myszy, wyrządza jednak również szkody wśród drobiu.

Na wspólnych stanowiskach konkuruje z kuną leśną.

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Okres rui kamionki przypada na lipiec i sierpień, ciąża przedłużona trwa długo, nawet 9 miesięcy. Ruja dodatkowa przypada na styczeń i luty. Młode rodzą się ślepe, w liczbie od 2 do 8. Ssą mleko ok. 3 miesięcy. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach.

Długość życia

[edytuj | edytuj kod]

Kuna domowa żyje średnio 8–10 lat. Jej naturalnymi wrogami są wilki, psy i lisy, a także borsuki.

Podgatunki

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się 11 podgatunków kuny domowej[6][3]:

  • M. foina bosniaca
  • M. foina bunites
  • M. foina foinakuna domowa
  • M. foina intermediakuna kaszmirska
  • M. foina kozlovi
  • M. foina mediterranea
  • M. foina milleri
  • M. foina nehringi
  • M. foina rosanowi
  • M. foina syriaca
  • M. foina toufoeus

Inne informacje

[edytuj | edytuj kod]

Wywołuje szkody gospodarcze uszkadzając elementy gumowe, w szczególności przegryzając okablowanie w samochodach[7]. Kuny mogą wyrządzać również poważne szkody w domach w szczególności dachu[8]. Kuny przedostają się przez szczeliny w dachu, rozszarpują termoizolacje dachu po czym moszczą w niej gniazda, pozostawiając niekiedy odchody i padliny.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Martes foina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. A.V. Abramov i inni, Martes foina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-19] (ang.).
  3. a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 157. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 155, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  5. Piotr Sumiński, Jacek Goszczyński, Jerzy Romanowski: Ssaki drapieżne Europy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1993, s. 194. ISBN 83-09-01483-X.
  6. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Martes foina. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 3 września 2009]
  7. Wildlife. The marten menace. „The Economist”, s. 24, 2 lutego 2019. 
  8. Robert Gołąb, Trans-Hand – zabezpieczenie dachu przed kuną w całej Polsce [online], www.trans-hand.pl, 1 kwietnia 2015 [dostęp 2024-05-15] (pol.).