Przejdź do zawartości

Henri Dunant

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jean Henri Dunant
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1828
Genewa

Data i miejsce śmierci

30 października 1910
Heiden

Zawód, zajęcie

kupiec

podpis
Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Świętego Ludwika (Francja) Kawaler Orderu Sławy (Tunezja) Kawaler Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Order Lwa Zeryngeńskiego (Badenia) Order Alberta (Saksonia) Order Fryderyka (Wirtembergia) Order Królewski Korony (Prusy) Kawaler 2. klasy Orderu Wazów (Szwecja) Krzyż Srebrny Orderu Zbawiciela (Grecja)

Jean Henri Dunant, wym. /ʒɑ̃ ɑ̃ˈri düˈnɑ̃/[1] (ur. 8 maja 1828 w Genewie, zm. 30 października 1910 w Heiden, Henry Dunant, Henri Dunant) – szwajcarski kupiec, filantrop i założyciel Czerwonego Krzyża, laureat pierwszej Pokojowej Nagrody Nobla w 1901 (wraz z Francuzem Frédéricem Passy).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Dunant urodził się w protestanckiej rodzinie kupieckiej. Od wczesnej młodości stykał się z ludzką nędzą, towarzysząc matce w odwiedzaniu najbiedniejszych mieszkańców Genewy – chorych, kalekich i umierających. Po ukończeniu gimnazjum pracował w banku, angażując się jednocześnie w różnorodną działalność społeczną, m.in. pomoc więźniom.

Jako reprezentant Związku Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej (YMCA) podróżował po Belgii, Holandii i Francji. W połowie 1859 wrócił do Europy, aby osobiście prosić cesarza Francuzów Napoleona III o wstawiennictwo w realizacji algierskich projektów.

Był aktywnym syjonistą i wspierał utworzenie państwa żydowskiego na terenie Palestyny[2].

Powstanie Czerwonego Krzyża

[edytuj | edytuj kod]

24 czerwca 1859, w drodze na spotkanie z cesarzem, Dunant przejeżdżał koło włoskiego miasteczka Solferino, gdzie odgrywała się najkrwawsza w ówczesnej Europie (obok Waterloo) – bitwa pod Solferino, stoczona między armią austriacką a sprzymierzonymi siłami francusko-włoskimi. Liczba ofiar przekraczała 40 000. Obok ciał zabitych, których nikt nie zbierał z pola walki, umierało w męczarniach tysiące rannych żołnierzy. Niewielkie i źle zorganizowane wojskowe służby medyczne były bezradne wobec ogromu nieszczęścia. Dunant, mimo braku przygotowania medycznego, starał się pomóc rannym i umierającym. W pobliskim kościele w Castiglione zorganizował prymitywny szpital, opatrywał rannych, dostarczał im wodę do picia, zapisywał ostatnie życzenia umierających. Namawiał do pomocy kilka miejscowych kobiet, które – choć z oporami – dawały się przekonać, że ranni żołnierze cierpią tak samo, niezależnie od narodowości. Tu powstało hasło Tutti fratelli – „Wszyscy jesteśmy braćmi”.

Komitet Pięciu – Komitet Założycielski Czerwonego Krzyża

Po dwóch latach spędzonych bezowocnie w Paryżu Dunant wrócił do Genewy i napisał książkę Wspomnienie Solferino. Jest to nie tylko relacja z pola bitwy i opis wstrząsających przeżyć, ale gorący apel do społeczeństw Europy, który miał poruszyć ich sumienia. Niewielka książeczka, przetłumaczona na kilka języków i wydana w niemal wszystkich krajach europejskich, zdobyła ogromną popularność. Dunant zaproponował w niej:

  • powołanie we wszystkich krajach stowarzyszeń pomocy, których przeszkoleni wolontariusze mogliby nieść ratunek rannym na polu walki
  • zapewnienie im bezpieczeństwa przy pomocy wyróżniającego znaku, powszechnie uznawanego przez wszystkie strony konfliktu i dającego status pełnej neutralności.

W lutym 1863 powstał w Genewie tzw. Komitet Pięciu, w którym obok Dunanta zasiadali czterej wpływowi obywatele szwajcarscy.

26 października 1863, z inicjatywy Dunanta, Komitet Pięciu zwołał do Genewy międzynarodową konferencję, w której wzięło udział 14 oficjalnych delegacji krajów europejskich oraz wielu obserwatorów. Większość idei Henry Dunanta została zaakceptowana, m.in. powołanie narodowych komitetów pomocy rannym, ochrona personelu medycznego podczas działań wojennych i wspólny znak ochronny – czerwony krzyż na białym tle.

Dzień 29 października 1863, w którym konferencja przyjęła te rezolucje, uznany został za dzień powstania Czerwonego Krzyża.

Późniejsze lata

[edytuj | edytuj kod]

Po 1867, w wyniku niesnasek i sporów wśród założycieli Czerwonego Krzyża, Dunant wycofał się z Komitetu. Pogarszała się też zdecydowanie jego sytuacja materialna, a kolejne idee, jak np. utworzenie stref bezpieczeństwa dla cywilnych uchodźców, powołanie Światowej Organizacji Zdrowia czy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, nie znalazły zrozumienia rządów państw europejskich.

W 1887 roku Dunant osiedlił się w przytułku dla ubogich w szwajcarskim miasteczku Heiden. W 1895 odnalazł go tam dziennikarz, którego artykuły o tym, że założyciel Czerwonego Krzyża żyje w ubóstwie i zapomnieniu, poruszyły całą Europę.

Rezultatem było przyznanie przez Norweski Komitet Noblowski w 1901 pierwszej pokojowej nagrody Nobla Henry Dunantowi. 30 października 1910 Henry Dunant zmarł w Heiden (Szwajcaria).

Upamiętnienie

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wymowa imienia i nazwiska. [w:] dictionary.com [on-line]. [dostęp 2021-05-28]. (ang.).
  2. Nowa Europa Wschodnia, Rabin z Torunia wskazał drogę do Państwa Żydowskiego [online], 18 listopada 2021.
  3. D’homme a hommes [online] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-10] (ang.).
  4. Henry Dunant – Red on the Cross [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-07] (ang.).
  5. «Der schönste Berg der Schweiz» [online], 6 października 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-10-11] (niem.).
  6. Henry Dunant Hospital Center [online] (ang.).
  7. Lutz D. Schmadel, Dictionary of Minor Planet Names – (1962) Dunant, Berlin, Heidelberg: Springer, 2003, s. 76, ISBN 978-3-540-29925-7 (ang.).
  8. Delivering increased connectivity with our first private trans-Atlantic subsea cable [online], Google, 17 lipca 2018 (ang.).
  9. Peter Galuszka, Cable Junction – How data centers and new underwater cables could transform Richmond’s economy, [w:] Style Weekly [online], 24 listopada 2020 [zarchiwizowane 2022-05-24] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]