Jump to content

Jakobitydh

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Rosenn wynn, arwoedh jakobitydh.

Jakobitydh yw person ow skoedhya an eretons a Jamys I ha VII ha'y eryon dhe gurun Pow Sows, Alban, Pow Frynk ha Wordhen wosa Domhwelans 1688. An Domhwelans na re jassyas Jamys VII a Ji Stuart dhiworth Vreten Veur. Pur gemmyn o Jakobitieth y'n powyow keltek. An Jakobitydhyon a omladha skoedhoryon Wella IV a Oranje yn Wordhen 1688-1691 hag yn Alban 1689-1692 (yn-dann Isyurl Dundee). Yth esa rebellyans jakobitydh meur yn 1715, hag onan arall yn 1745, mes an lelysi a Ji Hannover a fethas an dhew. Bonnie Prince Charlie a verwis yn 1788 heb er saw y vreur Henry IX, dug Evrek, neb o Kardinal y'n Eglos Katholik Romanek. Ny alla an Kardinal Evrek demmedhi drefenn y alwesigeth, ha nagonan a'y eryon bell (eseli a jiow ryal italek hag almaynek) re jalenjyas aga studh avel eryon an Gurun bredennek. Henry Jenner, tas an Dasserghyans Kernewek, a skoodhyas an acheson Jakobitieth ha nyns o da ganso an teylu riel Hanover ha'ga diskynysi.

Eretons Jakobitydh eretons mernans notennow
– Chi Stuart
Jamys II ha VII Hwevrer 1685 16 Gwynngala 1701  
Jamys III hag VIII 16 Gwynngala 1701 31 Genver 1766 Jamys Fransis Edward Stuart, gelwys ynwedh an Old Pretender po an Marghek a Sen Jori
Charlys III Genver 1766 31 Genver 1788 Charlys Edward Stuart, gelwys ynwedh Bonnie Prince Charlie, an Marghek Yonk, po an Young Pretender
Henry IX ha I 31 Genver 1788 13 Gortheren 1807 y vreur, gelwys ynwedh an Kardinal Evrek
– Chi Savoy
Charlys IV 13 Gortheren 1807 Hedra 1819 diyskynnyas a vergh Charlys I; kyns myghtern Sardayn
Viktor Hedra 1819 Genver 1824 y vreur, myghtern Sardayn
Maria III ha II 10 Genver 1824 15 Gwynngala 1840 y vergh; a dhemmedhis Dug Modena
– Chi Hapsborg-Este
Fransis I 15 Gwynngala 1840 20 Du 1875 hy mab, Dug Modena
Maria IV ha III 20 Du 1875 3 Hwevrer 1919 y nith; a dhemmedhis Pryns Bavari
– Chi Bavari
Robert I ha IV 3 Hwevrer 1919 2 Est 1955 hy mab
Albert 2 Est 1955 8 Gortheren 1996 y vab
Fransis II 8 Gortheren 1996 y vab
Maks kynsa yn linenn eretons y vreur
Sofia nessa yn linenn eretons y vergh; a dhemmedhis Pryns Liechtenstein
– Chi Liechtenstein
Yosep Wenzel tressa yn linenn eretons hy mab

An erthygel ma yw skrifys yn Kernewek Kemmyn.