Irez a kontenajo

Aeroportuo

De Wikipedio
Avioni en termino dil aeroportuo di Singapur.

Aeroportuo od aerodromo esas loko ube avioni, helikopteri od aeronavi startas e/o tervenas. Aeroportuo havas adminime un voyo preparita por starto o terveno di avioni ed ordinare inkluzas edifici, exemple turmi, por kontrolo dil aerala trafiko, hangari e termini por embarko e/o desembarko di voyajanti. Militala aeroportuo esas nomata anke aerala bazo.

La vorto aerodromo esas ordinare uzata por nomar simpla aeroportui, sen multa substrukturi por voyajanti. Omna aeroportui esas aerodromi, ma ne omna aerodromi esas aeroportui. Ordinare, por esar konsiderata aeroportuo e recevar ofta komercal aviaci, aerodromo mustas satisfacar obligi e normi pri sekureso kontrolata da lokala od internaciona autoritati.

Aeroportui povas recevar kargajo, voyajeri od ambi. Ordinare ol komunikas a vicina urbo od urbi per chosei, fervoyi od urbala fervoyi. La maxim granda aeroportui povas recevar mili de personi singladie. Segun raporto da CIA, en 2009 existis cirkume 44,000 aeroportui od aerodromi "videbla de l'aero" en la tota mondo, inter qui 15,095 situita Usa.

Substrukturo

[redaktar | redaktar fonto]
L'aeroportuo di Frankfurt.

Mikra aeroportui - la maxim multa aeroportui en la mondo - ordinare havas un voyo por starto o terveno longa de 1,000 metri (cirkume 3,300 futi) o mine. La voyi en granda aeroportui ordinare esas longa de 2 000 metri (6 600 futi) o plue.

La maxim multa aeroportui ne havas anke turmo por kontrolar l'aerala trafiko, ma la granda aeroportui havas ol. La kontrolisti uzas radaro por lokizar la situeso dil avioni e komunikas kun l'avioni e kun la krui sur sulo per radio, por organizar la terveni e la starti.

Precipua aeroportui (segun nombro di voyajanti - 2012[1])

[redaktar | redaktar fonto]
Nomo Urbo Lando Voyajanti
Internaciona Aeroportuo Hartsfield-Jackson Atlanta, Georgia Usa 80 275 856
Aeroportuo di Beijing Chaoyang, Beijing PR Chinia 68 846 257
Aeroportuo Heathrow London Unionita Rejio 59 024 547
Aeroportuo O'Hare Chicago, Illinois Usa 56 912 506
Internaciona Aeroportuo di Tokyo Ōta, Tokyo Japonia 56 099 457
Internaciona Aeroportuo di Los Angeles Los Angeles, Kalifornia Usa 53 468 686
Paris-Charles-de-Gaulle Paris Francia 52 398 920

Kelka remarkinda aeroportui

[redaktar | redaktar fonto]

L'aeroportuo Charles de Gaulle imauguresis ye la 8ma di marto 1974. La konstruktado di la aeroportuo, ye 25 km nord-este de Paris, komencis en 1966. Termino 1, qua existas de la inauguro, havas ronda edifico ek dek etaji, kun sep satelitala strukturi komunikanta a la centrala strukturo per sub-tera pedovoyi; la arkitekto esis Paul Andreu. Nuntempe existas tri termini. Ol esas la maxim granda aeroportuo en Francia. En 2012 ol esis la sepesma aeroportuo en la mondo, segun aviono-trafiko e nombro de voyajanti.

L' aeroportuo John F. Kennedy, qua olim nomizesis aeroportuo Idlewild, ed esis konocata kom "Internaciona Aeroportuo di New York", inauguresis en 1943. Ol konstruktesis por helpar l'aeroportuo La Guardia, inaugurita en 1939 ma lor ja plena. Nun, plu kam 70 aerolinei funcionas ibe. Ol havas 6 termini e 151 pordi. Du anciena termini (la 6ma e la 3ma) demolisesis.

Satelitala fotografuro pri l'aeroportuo di Kansai.

L'Internaciona aeroportuo Kansai en Japonia konstruktesis sur artificala insulo ed inauguresis ye la 4ma di septembro 1994. La konstrukturo komencis en 1987, por helpar l'aeroportuo di Osaka, lore ja plena. Ol recevas interna ed anke internaciona aviaci. Nun ol havas du termini, e la triesma konstruktabas. Du espreso-linei servas l'aeroportuo. L'artificala insulo esas longa de 4 km e larja de 2.5 km. Ponto longa de 3 km ligas l'artificala insulo a Honshu.

Aeroportuo Paro en Bhutan.

L'aeroportuo Paro, un ek la quar aeroportui di Bhutan e l'unika internaciona aeroportuo di la lando, judikesas un de la maxim danjeroza por startar o tervenar. Jacante 2 235 metri super la marala nivelo, meze dil montaro Himalaya, nur 8 pilotisti judikesas sat kapabla por tervenar ibe.[2]

L'aeroportuo 'Juancho E. Yrausquin en Saba havas la maxim kurta treko por departo e terveno por uzo komercala en la mondo: ol esas longa de nur 396 metri. La treko esas uzebla nur da avioni propulsita per helico, ma ne da turboreaktor-avioni.