Jump to content

Avicenna

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Ibn Sīnā (ابن سینا)
Pūr Sīnā (پور سینا)
Avicenna
Avicenna
Patneng a naganAbū 'Alī al-Ḥusayn ibn 'Abd Allāh ibn Sīnā
Nayanakc. 980
Idiay Afshana idyay asideg ti Bukhara (kapitolio ti Samanid nga Imperio), itan ket ti Uzbekistan
NatayDisiembre 10, 1037 (tawen 56–57)
Hamadan, Persia
PagtaenganKalatakan a Khorāsān babaen ti Samanid nga IMperio (19 a tawtawen idiay Bukhara);
Khwārazm babaen dagiti Samanid (13 a tawtawen idiay Gorgānj);
Jorjān babaen dagiti Ziyarid: 1012-14 AD;
Persia babaen dagiti Buyid (Ray: para iti 1 a tawen; Hamadān: para iti 9 a tawtawen; Isfahān: para 13 a tawtawen; pimmusay idi 1037 AD idiay Hamadān.)[1]
PakipagilianPersiano
NagnaganSharaf al-Mulk, Hujjat al-Haq, Sheikh al-Rayees
Akademiko a taudan
Nakaimpluensiaanti Koran, Muhammad, Ja'far al-Sadiq, Hippocrates, Sushruta, Charaka, Aristoteles, Galen, Plotinus, Neoplatonismo, Indiano a matematika, Wasil ibn Ata, al-Kindi, al-Farabi, Rhazes, Biruni, John Philoponus
Akademiko nga obra
PanawenMediebal a panawen (Islamiko a Nabalitokan a Panawen)
Kangrunaan a kinaykayatMedisina, pilosopia, lohika, Islamiko a teolohia (kalam), pisika, daniw, siensia
Dagiti nangruna nga obraTi Libro ti Panagagas, Ti Kanon ti Medisina
Dagiti nangruna a kapanunotanAma ti moderno a medisina; pionero ti aromaterapia
InimpluensiaanBiruni, al-Ghazali, Omar Khayyám, Fakhruddin al-Razi, Abubacer, Averroes, Shahab al-Din Suhrawardi, Tusi, Ibn al-Nafis, Eskolastisismo, Albertus Magnus, Duns Scotus, Aquino, Giambattista Benedetti, William Harvey, Maimonides, Abu 'Ubayd al-Juzjani

Ni Abū ʿAlī al-Ḥusayn ibn ʿAbd Allāh ibn Sīnā[2] (Persiano پور سينا Pur-e Sina [ˈpuːr ˈsiːnɑː] "anak a lalaki ni Sina"; c. 980 – 1037), sapasap a naamammoan a kas ni Ibn Sīnā wenno ti Nailatino a nagan nga Avicenna, ket maysa idi a Persiano[3][4][5][6] erudito, a nagsursurat kadagiti gangani a 450 a treatado dagiti nawatiwat a sakop dagiti suheto, nga adda dagiti agarup 240 a nabatbati. Iti naisangsangayan, 150 dagitoy a nabatbati a treatado ket maipatengnga ti isip iti pilosopia ken 40 kadagitoy ket maipanggep ti medisina.[7][8]

Kaaduan kadagiti nadayeg nga obrana ket Ti Libro iti Panagagas, ti maysa a nawatiawat a pilosopiko ken sientipiko nga ensiklopedia, ken Ti Kanon iti Medisina,[9] nga idi ket pagalagadan ti medikal a medisina kadagiti unibersidad.[10] Ti Kanon iti Medisina ket naus-usar idi a kas ti maysa a testo a libro dagiti unibersidad iti Montpellier ken Leuven idi nasapsapa ngem 1650.[11] Ti Kanon ti Medisina ni Ibn Sīnā ket mangite ti maysa akompleto a sistema iti medisina segun kadagiti pamunganayan ni Galen (ken ni Hippocrates).[12][13]

Ti kuerpona ket mairamraman ti panasursurat iti pilosopia, astronomia, alkemia, heolohia, sikolohia, Islamiko a teolohia, lohiko, matematika, pisika,ken ti pay daniw.[14] Isuna ket naikedkeddeng a kas ti kadayegan ken kaimpluensiaan nga erudito iti Islamiko a Nabalitokan a Panawen.[15]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "D. Gutas, 1987, ''AVICENNA ii. Biograpia'', Encyclopaedia Iranica". Iranicaonline.org. Naala idi 2012-01-07.
  2. ^ (Goichon 1999)
  3. ^ Paul Strathern (2005). Ti ababa a pakasaritaan ti medisina: manipud kenni Hipokrates aginggana ti hene a terapia. Running Press. p. 58. ISBN 978-0-7867-1525-1.[permanente a natay a silpo]
  4. ^ Brian Duignan (2010). Medieval Philosophy. The Rosen Publishing Group. p. 89. ISBN 978-1-61530-244-4.
  5. ^ Michael Kort (2004). Central Asian republics. Infobase Publishing. p. 24. ISBN 978-0-8160-5074-1.
  6. ^
    • Ibn Sina ("Avicenna") Ensiklopidia ti Islam. Maika-2 nga edision. Inurnos babaen ni P. Berman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel ken W.P. Henrichs. Brill 2009. Naala manipud ti Brill online: www.encislam.brill.nl (2009) Insasao: "Isu ket naipasngay idi 370/980 idiay Afshana, ti pagtaengan ti inana, idiay asideg ti Bukhara. Ti patneng a pagsasaona ket Persiano."
    • A.J. Arberry, "Avicenna iti Teolohia", KAZI PUBN INC, 1995. excerpt: "Ni Avicenna ket isu idi ti kalatakan kadagiti amin nga gapanpanunot a Persiano; a kas maysa a mangngagas ken metapisiko"[1]
    • Henry Corbin, "Ti Baniaga ken ti mensahero: Iran ken Pilosopia", Liblibro ti Amianan nga Atlantiko, 1998. pg 74:"A ti nagan nga Avicenna (Ibn sinda, pimmusay 1037) ket sapasap a kronolohia a nailista nga umuna kadagiti nadayeg nga Irani a pilosopo, adda dagiti kinaudi nga ebidensia ket nangipakita ti kaadda ti Ismaili a sistema ti pilosopia nga adda ti patakder a saan a basbassit a kompleto ngem kenni Avicenna". [2]
  7. ^ "Avicenna (Abu Ali Sina)". Sjsu.edu. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-01-11. Naala idi 2010-01-19.
  8. ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Avicenna", MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews.
  9. ^ Nasr, Seyyed Hossein (2007). "Avicenna". Encyclopædia Britannica Online. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-10-31. Naala idi 2007-11-05.
  10. ^ "Avicenna 980-1037". Hcs.osu.edu. Naala idi 2010-01-19.
  11. ^ "Medisina: ti maysa panagpabuya kadagiti libro a maipanggep ti medisina ken panagoperar manipud kadagiti inurnong a pinorma babaen ni J.K. Lilly". Indiana.edu. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-12-14. Naala idi 2010-01-19.
  12. ^ Ni Edwin Clarke, Charles Donald O'Malley (1996). Ti utek ti tao ken duri: ti naipakasaritaan a panagadal a nailustrado babaen kadagiti surat manipud ti kinaugma aginggana ti maika-20 a siglo. Norman Publishing. p.20. ISBN 0-930405-25-0
  13. ^ Iris Bruijn (2009). "Dagiti Sirhano ti Barko iti Olandes Kompania ti Daya nga India: Komersio ken Rang-ay iti Maikasangapulo ket walo a Siglo". Pagmalditan ti Unibersidad ti Amsterdam. p.26. ISBN 90-8728-051-3
  14. ^ "Avicenna", iti Encyclopaedia Iranica, Online a Bersion 2006". Iranica.com. Naala idi 2010-01-19.
  15. ^ "Avicenna (Persiano a pilosopo ken sientista) - - Britannica Online Encyclopedia". Britannica.com. Naala idi 2012-01-07.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig ken ni Avicenna iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Avicenna iti Wikiquote (iti Ingles)