Saltar ao contido

Nacionalismo croata

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Versión antiga do šahovnica croata, como escudo de armas do reino de Croacia no ano 1495.
Estatua do rei Tomislav en Zagreb. Tomislav foi o primeiro rei croata.

O nacionalismo croata é a ideoloxía nacionalista que defende a nacionalidade e promove a unidade cultural dos croatas.[1] O nacionalismo croata moderno xurdiu por primeira vez no século XIX despois do aumento da presión para a maxiarización, e comezou a crecer especialmente despois das leis de abril que ignoraban a autonomía croata no Reino Húngaro.[2][3] Baseouse en dúas ideas principais: un dereito de estado histórico baseado nunha continuidade co estado medieval croata e unha identidade asociada aos eslavos.[2] Este período comezou co movemento ilirio, que creou a organización Matica hrvatska[2] e promoveu a lingua "iliria". O ilirismo xerou dous movementos políticos: o Partido dos Dereitos que leva o nome do concepto de dereito estatal (pravaštvo), liderado por Ante Starčević, e o iugoslavismo baixo Josip Juraj Strossmayer, ambos limitados á intelectualidade.[4]

A defensa a prol do iugoslavismo como medio para lograr a unificación das terras croatas, en oposición á súa división baixo Austria-Hungría, comezou con Strossmayer defendendo que isto fose realizable dentro dunha monarquía iugoslava federalizada.[4]

Despois da fundación de Iugoslavia en 1918, estabeleceuse un estado altamente centralizado na Constitución do Día de San Vito de 1921 de acordo cos desexos nacionalistas serbios de garantir a unidade dos serbios, o que causou resentimento entre os croatas e outros pobos de Iugoslavia. O croata dálmata e o principal líder iugoslavista da época durante a primeira guerra mundial, Ante Trumbić, denunciou a Constitución do Día de San Vito por estabelecer unha hexemonía serbia en Iugoslavia contraria aos intereses dos croatas e doutros pobos en Iugoslavia. [5] Os nacionalistas croatas opuxéronse ao estado centralizado con nacionalistas moderados que demandaban unha Croacia autónoma dentro de Iugoslavia.[5] O nacionalismo croata converteuse nun movemento de masas no Reino de Iugoslavia a través do Partido Campesiño Croata de Stjepan Radić.[4] A demanda dos nacionalistas croatas moderados dunha Croacia autónoma dentro de Iugoslavia foi aceptada polo goberno iugoslavo no acordo Cvetković – Maček de 1939.[4] O acordo anoxou aos nacionalistas serbios que se opuxeron a el por debilitar a unidade dos serbios en Iugoslavia, afirmando a súa importancia para Iugoslavia co lema "Serbia forte, Iugoslavia forte".[6] O acordo tamén enfadou aos bosníacos (entón coñecidos como musulmáns iugoslavos), incluída a Organización Iugoslava Musulmá (JMO) que denunciou a partición de Bosnia e Hercegovina.[7]

Un violento nacionalismo croata sectario desenvolveuse antes da segunda guerra mundial dentro do movemento Ustaše de Ante Pavelić, que á súa vez colaborou coa Alemaña nazi e a Italia fascista no Estado Independente de Croacia durante a segunda guerra mundial.[4] O nacionalismo croata quedou en gran parte latente, agás na primavera croata, até a ruptura de Iugoslavia e a guerra de independencia croata.[4] Na súa forma máis extrema, o nacionalismo croata personifícase polo desexo de estabelecer un estado croata maior, a idealización do campesiño e dos valores patriarcais, así como o sentimento antiserbio.[8]

  1. Motyl 2001, p. 103-104.
  2. 2,0 2,1 2,2 Motyl 2001, p. 104.
  3. "Nationalism in Hungary, 1848-1867". 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Motyl 2001, p. 105.
  5. Spencer Tucker. Encyclopedia of World War I: A Political, Social, and Military History. Santa Barbara, California, USA: ABC-CLIO, 2005. Pp. 1189.
  6. Motyl 2001, p. 471.
  7. Motyl 2001, p. 57.
  8. Blamires 2006, p. 155.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]