Edukira joan

Wymysorys

Wikipedia, Entziklopedia askea
Wymysorys
Wymysiöeryś
Datu orokorrak
Lurralde eremuaPolonia
Hiztunak70 lagun inguru
EskualdeaWilamowice
UNESCO sailkapena4: arrisku larrian
AraugileaWymysiöeryśy Akademyj
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
germaniar hizkuntzak
mendebaldeko germaniar hizkuntzak
goi alemaniar hizkuntzak
Central German (en) Itzuli
East Central German (en) Itzuli
Alfabetoalatindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-3wym
Ethnologuewym
Glottologwymy1235
Wikipediawym
Linguist Listwym
UNESCO1474
IETFwym

Wymysorys edo wilamowicera (Wymysiöeryś) Poloniako Wilamowice herrian hitz egiten den mendebaldeko germaniar hizkuntzen familiako mikrohizkuntza da. Hizkuntza galzorian dago. Gaur egun 70 hiztun inguru besterik ez ditu, horietatik gehienak adinekoak direla.

Wymysorys hizkuntza XII. mendeko erdialdeko goi-alemanetik datorrela uste bada ere, behe-aleman, nederlandera, frisiera, poloniera, ingelesa eta eskoziera hizkuntzen eragin nabarmena izan du. Wilamowicetarrak, segur aski, XIII. mendean Poloniara joandako herbeheretarren, alemanen eta eskoziarren ondorengoak dira.

Wymysorysaren erabilera hedatua zegoen 1945era arte, Poloniako agintari komunistek honen erabilera debekatu zutenean. Nahiz eta 1956an debekua kendu, polonierak wymysorysaren lekua hartu zuen, batez ere belaunaldi gazteen artean. 2006ko datuen arabera, bakarrik 70 lagun inguruk zekiten hizkuntza, gehienak adinekoak izanik.

2007ko uztailaren 18an Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuaren Liburutegiak wymysorys hizkuntza erregistratu zuen eta wym ISO kodea esleitu zion.

2013ko azaroaren 7an Wymysorysaren Akademia (Wymysiöeryśy Akademyj) sortu zuten Varsoviako Unibertsitatean wymysorysaren inguruko informazioa biltzeko eta hizkuntza suspertzeko.

Alfabetoa
a ao b c ć d e f g h i j k ł l m n ń o ö p q r s ś t u ü v w y z ź ż
A AO B C Ć D E F G H I J K Ł L M N Ń O Ö P Q R S Ś T U Ü V W Y Z Ź Ż
Polonieraz (behean) eta wymysorysaz (goian) idatzitako kartela.

Sehaska-kantak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Śłöf maj büwła fest!
Skumma fremdy gest,
Skumma müma ana fetyn,
S’Brennia nysła ana epułn,
Śłöf dy Jasiu fest!
Egizu lo, ene mutiko, seko!
Kanpoko bisitariak badatoz,
Izebak eta osabak badatoz,
Hurrak eta sagarrak dakartzate,
Egizu lo seko Jontxo!
edo
Kum zie makja
Dü cy mir
ych wył kuza
abysła myt dir
Hator neska
Hi nigana
Hitz egin nahi nuke
Apur bat hirekin

Wilamowicerazko olerkaririk ezagunenak hurrengoak dira: Florian Biesik XIX. mendean, Józef Kuczmierczyk XX. mendean eta Józef Gara XXI. mendean.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]