Edukira joan

Laktona

Wikipedia, Entziklopedia askea
Laktona
Motacarboxylate ester (en) Itzuli eta oxacycle (en) Itzuli
Identifikatzaileak
Gmelin25000
MeSHD007783
α-azetolaktona, β-propiolaktona, γ-butirolaktona eta δ-balerolaktona.

Kimika organikoan laktona esaten zaie molekula bereko hidroxilo (-OH) eta karboxilo (-COOH) taldeen arteko esterifikazioaren ondorioz sortutako ester ziklikoei[1].

Laktonak izendatzeko oinarrian duten azidoaren izena baliatzen da erroa ezartzeko. Horrela azeto, azido azetikotik, propio azido propionikotik, etab. Erro horiei ondoren laktona atzizkia eta eraztunaren karbono-atomoen kopurua adierazten duen grekozko aurrizkia eransten zaie. Adibidez, bi karbono-atomo hiru begietako eraztuna dituenaren aurrezkia α da, hiru karbono-atomo eta lau begiko eraztuna dituenarena, β etab.

Laktonak fruten zaporearen osagaiak dira eta horrexegatik perfumegintzan eta elikagaigintzan usatzen dira. Adibidez, γ-dekalaktonak muxikaren zaporea du eta γ-nonalaktonak kokoaren usaina du[2].

γ-dekalaktona

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]