Edukira joan

Gaixotasun autoimmune

Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea
Gaixotasun autoimmune
Deskribapena
Motahipersentsibilitatea, eritasuna, gaixotasun immunologikoa
primary immunodeficiency disease (en) Itzuli
EspezialitateaImmunologia
Erreumatologia
Arrazoia(k)II motako hipersentsibilitate
Sortzen dukulunkatze eritasuna, lupus eritematoso sistemikoa
Artritis erreumatoidea
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikakziklosporina, azatioprina, dexametasona, prednisona eta metilprednisolona
Identifikatzaileak
GNS-9-MK720
GNS-10D84.9 eta M35.9
OMIM109100
DiseasesDB28805
MedlinePlus000816
eMedicine000816
MeSHD001327
Disease Ontology IDDOID:417
Ohar medikoa
Ohar medikoa
Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Gaixotasun autoimmuneak immunitate-sistemaren funtzionamendu okerraren ondorio dira, alegia, organismoak bere buruarekiko duen tolerantzia apurtzen denean (autotolerantzia) agertzen dira. Gaitz hauen oinarria gorputzaren berezko antigenoak eta kanpoko antigenoen arteko desberdintasuna ez ezagutzean datza.

Immunitate-sistema organismoak infekzioaren aurrean defendatzeko duen mekanismoen multzoa da. Mekanismo hauen bitartez (linfozitoak, antigorputzak, makrofagoak, konplementua...) organismoak mikrobio patogenoei eta zelula arrotzei aurre egiten die, eragile horien jarduera deusestatuz. Zuzen funtzionatzen duenean, immunitate-sistemak kanpoko birus edo bakterioen aurka gure organismoa babesten du.

Gaixotasun autoimmunea dagoenean, aldiz, immunitate-sistemak ez du berezko eta arrotzaren arteko bereizketarik egiten, eta organismoaren elementu batzuei (ehun, organo edo molekulei) eraso egiten die [1]. Organismoak bere buruari kalte egiten dio, funtsean.

Gaitz autoimmune bat dagoenean organismoak ehunek eta organoek dituzten azaleko antigenoen aurkako antigorputzak ekoizten ditu. Antigorputz horiei autoantigorputzak esaten zaie, organismo beraren aurkako antigorputzak direlako.

Autoimmunitatearen zergatia oraindik ez da ongi ulertzen, baina badira zantzu batzuk bere jatorriari buruz; herentziak eta joera genetikoak pisu handia dutela susmatzeko arrazoi sakonak daudela jakiten da, esaterako. Bestalde, histokonpabilitate-konplexu nagusiak eta giza antigeno leukozitarioen (HLA) formulak zer ikusi handia dute gaitz autoimmune askotan. Era berean, bakterioek edo birusek sortutako hainbat infekziok gaitz horiek piztu litezkeela susmatzen da [2], mimetismo antigeniko izeneko fenomenoaren bidez. Traumatismo batzuek ere ,antza, martxan jar dezakete gaixotasun autoimmune baten ibilbidea

Aldaketa hormonalak, azkenik, kasu askotan autoimmunitatearen jatorriaren atzean daudela baieztatu egin da. Beste hainbeste gertatzen da estresarekin: estresa gaitzaren pizgarria da sarritan, eta gaitzaren eboluzioa ere okertzen du, agerraldi akutuak eraginez.

Azken urteotan gaixotasun autoimmuneen jatorrian heste-flora eta heste-iragazkortasunaren aldaketak, joera genetikoa duen gizabanako batengan, leudekeela proposatu dute hainbat ikerlarik [3]. Hesteetako hainbat bakteriok gaitza piztuko luketen antigeno bereziak sortuko lituzkete, hesteetako hesia zeharkatzerakoan immunitate-sistemaren ez-ohiko erantzuna aktibatuz.

Gaitz autoinmuneen tratamenduan immunosupresoreak erabiltzen dira. Botika hauek immunitate-sistemaren jarduera moteltzen dute.

Gaixotasun autoimmune motak, espezifikotasunaren arabera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaixotasun autoimmuneak bi motakoak izan daitezke:

Gaitz autoimmuneen sailkapena etiologiaren arabera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antigorputzengatikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Immunokonplexuengatikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

T linfozitoengatikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Zenbait gaitz autoimmune

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Albero, Josu: Mikrobioen mundu liluragarria, EHUak argitaratuta (2019) 111-112 orr. ISBN: 978-84-1319-082-2
  2. Santin, Izortze (2022) Han eta hemen, birusak non-nahi BERRIA, 2022-11-25ean
  3. Zonulin and Its Regulation of Intestinal Barrier Function: The Biological Door to Inflammation, Autoimmunity, and Cancer Physiol Rev 91 (1): 151-75.