Neidio i'r cynnwys

Llawysgrifen

Oddi ar Wicipedia
Llythyr gan Galileo yn ei law.

Arddull ysgrifennu yr unigolyn yn ei law ei hun yw llawysgrifen. Mae llawysgrifen pob person yn unigryw, ond gall fod o arddull ffurfiol, megis teip i'r llaw.

Mae llawysgrifennu yn sgil motor gymhleth sydd yn cyfuno ysgogiadau synhwyrol, niwrolegol, a ffisiolegol. Mae'r gallu i ysgrifennu â'r llaw yn galw ar ganfyddiad a chraffter gweledol, y gallu i ddarllen a deall yr hyn a ysgrifennir sef llythrennedd, y system nerfol ganolog, ac anatomeg a ffisioleg yr esgyrn a'r cyhyrau yn y llaw a'r fraich.[1] Yn dibynnu ar ei lawdueddiad, gall berson ysgrifennu'n llawchwith, yn llawdde neu'n ddeuddeheuig.

Mae'n rhaid dysgu sut i ddarllen cyn dysgu sut i ysgrifennu. Mae'r mwyafrif o bobl yn dysgu sut i ysgrifennu tra'n blant drwy gopïo llythrennau neu symbolau. Dros flynyddoedd o ymarfer mae'r weithred o lawysgrifennu yn dod yn naturiol i bobl, ac mae'r unigolyn yn datblygu nodweddion ei hunan yn ei law. Mae llawysgrifen yn batrwm o ffurfiannau arferol, isymwybodol a ailadroddir gan yr ysgrifennwr.[1]

Oherwydd unigrwydd llawysgrifen, gellir ei defnyddio i wirio pwy yw awdur darn o ysgrifen. Mewn nifer o wledydd mae dadansoddi llawysgrifen yn ddull fforensig dilys o ymchwilio i awduraeth dogfennau y gellir ei ddefnyddio mewn llys barn.[1][2]

Mae rhai yn honni y gellir dadansoddi llawysgrifen i ganfod gwybodaeth am bersonoliaeth yr awdur, a gelwir hyn yn graffoleg. Er bod y syniad yn boblogaidd, nid oes tystiolaeth wyddonol ei bod yn wir ac felly ffug-wyddoniaeth yw graffoleg.[3][4]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 1.2 (Saesneg) Handwriting Examination: Meeting the Challenges of Science and the Law. Forensic Science Communications. Biwro Ymchwilio Ffederal (FBI) (2009). Adalwyd ar 8 Hydref 2014.
  2. (Saesneg) Software shows uniqueness of handwriting. New Scientist (30 Mai 2002). Adalwyd ar 8 Hydref 2014.
  3. (Saesneg) Graphology a pseudoscience. Eugene Register-Guard (9 Mai 1981). Adalwyd ar 8 Hydref 2014.
  4. (Saesneg) Ask the Scientists: Barry Beyerstein. PBS. Adalwyd ar 8 Hydref 2014.
Comin Wikimedia
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: