Zum Inhalt springen

Näbefluss

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
D Birs, wo usem Jura chunt, mündet bi Basel vo der lingge Syte in Rhy.

En Näbefluss isch es Flüssgwässer, wo am Ändi vo sim Louf en Mündig am ene grössere Fluss het und däm s Wasser übergit.

Die grosse Flüss, wo sälber diräkt is offene Meer münde, heisse Stroom. Es git aber au Flüss und sogär Strööm, wo nid oder ämel nid immer bis an es Meer oder zumene grössere Fluss chöme, sondern ine grosse See flüsse, und au anderi, wo im Bode versikere.

Wenn en Fluss zoberscht a sym Louf mee als ei Hauptquelle het, sind die glychgstellte Afangsgwässer Quellflüss, so dass keine eigentlech der Zuefluss vom anderen isch, wie bim Louf vom Rhy, wo sech z Riichenau der Vorderrhy und der Hinderrhy träffe.

Me seit vo de chlynere Näbe- oder Syteflüss au, si siget em grössere Fluss tributär. Grossi und chlyni Gwässer sind, wenn si ine Fluss münde, Näbeflüss, vo de chlynschte Bech agfange bis zu de gröschte Flüss, wo an en Stroom chöme. Im ene Flusspiet git s nach der Topografii vom Gländ e Struktur, wo sech (ähnlech wie bim ene Baum mid de Zweig, de Escht und em Schtamm) d Quellbech i de chlynere Syteflüss, die denn i de grössere und die schliesslech im Hauptfluss sammle. Däm Prinzip seit me dendritischi Ornig. Vili chlyneri Bech münde aber au zwüsche de grosse Näbeflüss vo de Ufer und Bärge här diräkt ine grosse Fluss, wie zum Bischpiil der Gränzbach bi Choschtez und Chrüüzlinge/Tegerwiile und der Dürrebach bi Badisch Rhyfälde in Rhy.

Me definiert d Näbeflüss nach der hierarchische Ornig, so wie si zämeflüsse, und au no nach der Richtig vom Wasser bi der Mündig: Es wärde Zueflüss vo der rächte Syte vo dene vo der lingge Syte underschide, wenn me em Fluss no zdurab luegt. D Enz isch der gröscht linggi Näbefluss vom Negger und dä mündet als Sytefluss vo rächts in Rhy; de Lech isch en Näbefluss vo rächts i d Donau. D Ill im Elsass flüsst als en diräkte lingge Zuefluss in Rhy, und derno isch de Doller, wo bi Milhuusa i d Ill mündet, en indiräkte Näbefluss vom Rhy wie d Enz.

I der Kultuurlandschaft isch s Flusssyschteem mängmol nümm natürlech organisiert, wenn Kanääl für Schiff oder für Chraftwärch d Syteflüss vom früenere Flussbett ableite, so wie bim Rhykanaal im Elsass, und wenn höchi Sytedämm d Näbeflüss vo der Auelandschaft trenne, wie s im Badische sit der Rhykorrekzion vom Tulla stellewys der Fall isch.