Gaan na inhoud

Tilaka

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
’n Danseres met ’n tripundra aan haar voorkop.
’n Tilaka-seremonie tydens ’n Hindoe-huwelik.

In Hindoeïsme is die tilaka (Sanskrit: तिलक; Hindi: tilak) ’n merk wat gewoonlik aan die voorkop gedra word, op die belangrikste chakra van die liggaam wat die ajna of "derde-oog-chakra" genoem word. Soms word dit aan ander dele van die liggaam soos die nek, hand, bors of arms gedra. ’n Tilaka kan daagliks of op spesiale geleenthede soos godsdiensgeleenthede gedra word, na gelang van die streek se gebruike.

Die term verwys ook na die Hindoeritueel om iemand se voorkop met ’n geurige pasta, soos van sandelhout of vermiljoen, te merk wanneer hulle op ’n plek aankom as ’n verwelkoming en bewys van eer.[1]

In die geskiedenis is ’n tilaka ook deur ander Dharmiese kulture, soos Boeddhisme, Djainisme en Sikhisme, gedra onder invloed van Hindoeïsme en sy spirituele en filosofiese oortuigings.

Beskrywing

[wysig | wysig bron]

Die tilaka word gemaak deur poeier of pasta aan die voorkop te smeer. Volgelinge van Vaishnavisme dra dit vertikaal. Dit bestaan uit ’n lang vertikale merk wat net onder die haarlyn begin en strek tot byna by die punt van die neus; hulle word ook urdhva pundra genoem.[2] Die bokant lyk soos ’n lang "U". Daar kan ook twee merke aan die slaap wees. Dié tilaka word tradisioneel van ’n sandelhoutpasta gemaak.

Die ander belangrike soort tilaka word dikwels deur volgelinge van Shaivisme gedra en is bekend as ’n rudra-tilaka of tripundra.[3][4] Dit bestaan uit drie horisontale lyne oor die voorkop met ’n enkele lyn of sirkel in die middel. Dit word tradisioneel gemaak van die heilige as van brandoffers. Dié vorm is die antiekste van die twee en toon ooreenkomste met soortgelyke merke wat dwarsoor die wêreld gedra word.

Shaktas, aanbidders van die verskeie vorme van die godin Devi, dra ’n groot rooi kol van vermiljoen of rooi borrie aan die voorkop.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Axel Michaels (2015), Homo Ritualis: Hindu Ritual and Its Significance for Ritual Theory, Oxford University Press, ISBN 978-0190262631, ble. 100-112, 327
  2. James Lochtefeld (2002), "Urdhvapundra", The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Vol. 2: N–Z, Rosen Publishing, ISBN 978-0823931798, bl. 724
  3. Deussen, Paul (1997). Sixty Upanishads of the Veda. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-1467-7.
  4. Klostermaier, Klaus K. (1984). Mythologies and Philosophies of Salvation in the Theistic Traditions of India. Wilfrid Laurier Univ. Press. ISBN 978-0-88920-158-3.

Skakels

[wysig | wysig bron]