Gaan na inhoud

Natriumboorhidried

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Eienskappe

Algemeen

Naam Natriumboorhidried 
Sistematiese naam Natriumtetrahidridoboraat(1–)
Struktuurformule van
Struktuurformule van
Chemiese formule NaBH4
Molêre massa 37,83 [g/mol][1]
CAS-nommer 16940-66-2[1]  
Voorkoms Wit vastestof[2]
Fasegedrag  
Selkonstantes a=616,35 pm; [2]  
Ruimtegroep Fm3m[2] 
Nommer 225  
Schönfliess-simbool O5h 
Strukturbericht B1
Smeltpunt 505 °C[2]
Kookpunt ~400 (ontbind) °C[2]
Digtheid 1,08 [g/cm3][2]
Oplosbaarheid 25 [g/100g] (ontbind teen lae pH) 
Brekingsindeks 1,547[2] 
Termodinamies 
ΔfHɵ -183 [kJ/mol] 
Warmtekapasiteit 86,5 [J/Kmol]

Suur-basis eienskappe

pKa

Veiligheid

Flitspunt 69 °C 
LD50 56,57 [mg/kg] rot; oraal[1] 
LC50 74 [mg/L]; vis, 96 uur.[1]

Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

 
Portaal Chemie

Natriumboorhydried (of natrium(tetra)hidroboraat)) is 'n gemengde hidried van natrium en boor met formule NaBH4. Dit is 'n sterk reduseermiddel.

Die stof los op in water en dit is stabiel teen hoë pH. Met sure ontbind dit en vorm waterstof. Hoër temperature versnel die hidrolise.

Kristalstruktuur

[wysig | wysig bron]
'n Weergawe van die BH4-ioon se wanorde teen kamertemperatuur

Die verbinding het teen kamertemperatuur 'n wanordelike kristalstruktuur wat van tafelsout s'n afgelei is. (Strukturbericht-klassifikasie B1). Natriumione vorm 'n vlakgesentreerde kubus soos in NaCl. Boor word tetraëdries deur vier waterstofatome omring en die [BH4-ioon neem die plek van die chloorioon in, maar hulle oriëntasie kan wissel.[2]

Teen laer temperature soos 190K word die struktuur tetragonaal. Die oorgang is 'n faseoorgang van tweede orde.

Sintese

[wysig | wysig bron]
Diglyme

Daar is verskeie maniere om natriumboorhidried te maak.[2] Dit kan bv. uit diboraan en natriumhidried in 'n geskikte oplosmiddel vervaardig word. 'n Triëter soos diglyme (1-metoksie-2-(2-metoksietoksi)etaan) word gewoonlik as oplosmiddel gebruik.

'n Ander metode gebruik trimetielboraat B(OCH3)3 as katalisator:

Hierdie proses verloop sonder oplosmiddel.

'n Mens kan ook van natriummetoksied NaOCH3 uitgaan:

Chemiese eienskappe

[wysig | wysig bron]
Die oplosbaarheid van NaBH4 in water met hoë pH

Natriumboorhidried is goed oplosbaar in polêre oplosmiddels met 'n hoë diëlektriese konstante. In waterige oplossing vind hidrolise van die hidroboraat plaas, maar dit sal die oplossing basies maak en die hidrolise vertraag teen hoë pH. Die algemene reaksie is:

Dié hidrolise erhoog die pH en stel waterstof vry maar die meganisme is ten spyte van baie navorsing nie duidelik nie.

Die stof kan uit sterk basiese oplossing herkristalliseer word, wat as suiweringsmetode gebruik kan word. Onder 35 °C word 'n hidraat NaBH4.2H2O gevorm en dit kan in die oplosbaarheidskromme goed gesien word.

Natriumboorhidraat is 'n belangrike reagens in die organiese chemie. Dit reduseer 'n aldehied (alkanal) tot 'n primêre alkohol en 'n ketoon (alkanoon) tot 'n sekundêre.[3] In teenstelling tot litiumaluminiumhidried tas dit karboksielsure or esters nie aan nie:

Dit kan 'n imien reduseer:

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 "Safety data sheet" (PDF). Carl Roth.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 James, B.D. and Wallbridge, M.G.H. (1970). Metal Tetrahydroborates. In: Progress in Inorganic Chemistry. doi:10.1002/9780470166123.ch3. {{cite book}}: Onbekende parameter |editors= geïgnoreer (hulp)AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  3. James Ashenhurst. "Sodium Borohydride (NaBH4) Reduction of Aldehydes and Ketones". Master Organic Chemistry.{{cite web}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)