Gaan na inhoud

Hugo Riemann

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hugo Riemann (Hamburg, 1889)

Karl Wilhelm Julius Hugo Riemann (* 18 Julie 1849 in Großmehlra naby Sondershausen, Thüringen; † 10 Julie 1919 in Leipzig) was 'n Duitse musiekteoretikus, musiekhistorikus, musiekonderwyser en musiekleksikograaf. Sy bekendste werk, "Riemann Musiklexikon", is vandag nog 'n erkende standaardwerk.

Beroepsloopbaan

[wysig | wysig bron]

Vanaf 1874 werk Hugo Riemann as klavieronderwyser en dirigent in Bielefeld, waar hy ook werke oor klavierlesse, musikale sintaksis en harmonie publiseer. Dit is hier in 1876 dat Riemann met Elisabeth Bertelsmann trou, wat uit 'n industriële familie kom en by wie hy vyf kinders gehad het. Onder die resensent Philipp Spitta, wat hom ook die volgende jare probeer bevorder het, het Riemann in die herfs van 1878 sy habilitasie aan die Universiteit van Leipzig voltooi met die Studies rakende die geskiedenis van musieknotasie (Duits: Studien zur Geschichte der Notenschrift). Professionele selfstandigheid en die beoogde universiteitsloopbaan sou selfs nie ná sy habilitasie en sy komposisieprojekte verwesenlik word nie. In 1880 werk Riemann kortliks in Bromberg, waar hy die gemengde koorvereniging as dirigent oorneem en ook as musiekonderwyser werk. Terselfdertyd was Riemann van 1878 tot 1880 'n privaatdosent in Leipzig. Hy werk van 1881 tot 1890 as onderwyser vir alle teoretiese vakke en klavierspel aan die Hamburgse konservatorium, waar hy onder andere Johannes Brahms ontmoet. Aan die prinslike konservatorium in Sondershausen, waar hy in 1890 drie maande lank in diens was, word Max Reger sy leerling, wat hom na Wiesbaden gevolg het, waar Riemann die volgende vyf jaar (tot 1895) gewerk het as klavier- en teorie-onderwyser aan die konservatorium van Albert Fuchs. Hans Pfitzner het daar kortliks lesse by Riemann geneem. Daarna keer Riemann uiteindelik terug na Leipzig. In 1901 word hy aangestel as medeprofessor aan die Universiteit van Leipzig en in 1905 as geskeduleerde professor. Uiteindelik word hy in 1908 direkteur van die musikologiese instituut wat hy gestig het, die Collegium Musicum. In 1911 word Riemann ereprofessor in Leipzig en uiteindelik in 1914 direkteur van die "Staatlich sächsischen Forschungsinstituts für Musikwissenschaft" wat hy gestig het. Riemann was sedert 1887 erelid van die Cecilia Akademie in Rome, sedert 1894 van die Koninklike Akademie in Florence en sedert 1900 van die Musical Association in Londen. In Leipzig word hy ook lid van die Londonse messelaarslosie genaamd Phoenix. Die Universiteit van Edinburgh het in 1899 van Riemann 'n ereprofessor gemaak. In 1905 word sy eie verwerkings van laatbarok- en klassieke kamermusiek vir die eerste keer opgevoer deur die Collegium Musicum wat hy begin het. Alhoewel Riemann ná Leipzig probeer het om 'n musikologiese leerstoel in Berlyn, Praag of Wene te vind, het dit nie gerealiseer nie, hoewel selfs Hermann Kretzschmar vir hom in Berlyn voorspraak gedoen het, wat Riemann aanvanklik persoonlik en objektief sterk van die hand gewys het. Ter geleentheid van sy 60ste verjaardag in 1909 is Riemann 'n gedenkpublikasie deur sy studente aangebied, wat navorsers sowel as kunstenaars ingesluit het. Van 1903 af verminder Riemann sy komposisie-aktiwiteite aansienlik, maar sy skryfwerk en redaksionele werk bly lank konstant. In die laaste jare van sy lewe moes Riemann op 'n rolstoel staatmaak omdat hy twee beroertes opgedoen het, waarna hy op 69-jarige ouderdom te sterwe kom.

Produktiwiteit

[wysig | wysig bron]

Om sy gesin finansieel te kon versorg moes Riemann tot 1905 as privaatdosent werk, en benewens as privaatonderwyser vir klavier, sang en teorie, om die lae inkomste uit sy doseeraktiwiteite aan te vul. Daarbenewens publiseer Riemann talle uiteenlopende publikasies in die vorm van resensies, opstelle, glosse, leksikonartikels, musiekgidse, verwerkings en vertalings van musikologiese geskrifte deur ander outeurs en musiekuitgawes.

Hierdie ongekende produktiwiteit kan vandag nie meer presies gerekonstrueer word nie. Dit is egter moontlik gemaak deur 'n 18 uur lange werksdag wat om 4 uur die oggend begin het, en 'n hoë vlak van selfdissipline van Riemann vereis het. Hy het hom in die rol van buitestaander ingeleef, met 'n gevolglike onttrekking van die lewe wat nie vir sy akademiese loopbaan bevorderlik was nie. Riemann het hiervoor vergoed deur die geskiedenis van die onderwerp noukeurig te ondersoek, benewens sy humoristiese en sarkastiese kommentaar op sy eie eienaardighede. In 1898 publiseer Riemann byvoorbeeld 'n fiktiewe Middeleeuse verhandeling met pseudowetenskaplike kommentaar.

Onderrigmetode

[wysig | wysig bron]

Hugo Riemann was van mening dat onderrig van hoë gehalte die verskillende aspekte van musiek op 'n holistiese manier moet probeer integreer. Hy het klavierlesse verstaan ​​as omvattende musieklesse wat, benewens die suiwer tegniese kant, ook ooropleiding, harmonieteorie, frasering en die ontwikkeling van 'n gevoel van polifoniese spel moes insluit. Sy progressiewe idees vir die ontwikkeling van klavierspeeltegniek het die eensydige klem op die opleiding van die vingertegniek uitgebrei, aangesien laasgenoemde deur die ouer metodiek gekweek is. Die stelselmatige beskrywing van die soorte aanraking, die gebruik van die pedale en ander elemente van klavierspel het die ontwikkeling van 'n moderne teorie van klavierspel beïnvloed. Alhoewel sy frasering-uitgawes nie blywende sukses behaal het nie en polemieke aangewakker het, was hy 'n invloedryke bevorderaar van die verwaarloosde gebied van frasering, ondanks al die eensydigheid van sy teorie. Riemann se komposisielesse het begin met die ontleding van meesterstukke. Dit is opgevolg deur progressiewe pogings om ideale modelle na te boots, en uiteindelik deur die beoefening en ontwikkeling van die musikale verbeelding, dit wil sê die kreatiewe verbeelding.

Nalatenskap

[wysig | wysig bron]

Hugo Riemann se boedel het hoofsaaklik in familiebesit gebly, maar is in 1943 deur 'n lugaanval vernietig. Slegs dele van Riemann se korrespondensie en persoonlike aantekeninge van sy oudste seun, die literatuurhistorikus Robert Riemann, is bewaar.[1] Briewe van Hugo Riemann uit die jare 1873 tot 1916 is in besit van die Leipzigse musiekuitgewer C.F. Peters, en word in die Leipzigse Staatsargief bewaar.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Die outobiografie van Robert Riemann met 'n hoofstuk oor Hugo Riemann word in uittreksels op die familiewebwerf van die familie gepubliseer. (gedigitaliseer; PDF; 149 kB)