Gaan na inhoud

Argus Panoptes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Juno kry Argus se kop, ca. 1682 (deur Giacomo Amiconi).
Argus(oë) hou vir Io (die koei) dop.

Argus Panoptes of Argus (Grieks: Άργος ο Πανόπτης; Argos o Panoptis) is 'n mensagtige monster in antieke Griekse stories met honderd . Hierdie oë is oor sy hele lyf versprei. As hy slaap sal slegs twee van hierdie oë op 'n slag rus. Die Griekse woord pan beteken alles en optes beteken sien (dus, alsiende).

Toe Zeus (die oppergod) se oog op die beeldskone Io val, verander hy haar in 'n pragtige silwerkleurige koei, sodat sy vrou Hera niks sou agterkom nie. Maar sy vrou vertrou hom nie, en gee Argus opdrag om Io dop te hou. Argus word daarna in opdrag van Zeus (om Io te bevry) deur Hermes gedood. Hermes speel vir hom fluit, waarna hy in so 'n diep slaap val, dat al sy oë toeval. Na Argus se dood, plaas Hera sy honderd oë (as 'n huldeblyk) op die stert van haar heilige dier, die pou, wat se stert immers vol oë is, en waarvan die waaksaamheid spreekwoordelik is.

Die uitdrukking "iets met Argusoë gadeslaan" beteken dan ook om iets waaksaam en met wantroue dop te hou. Sommige Engelse koerante word ook "Argus" genoem (die Cape Argus is 'n voorbeeld hiervan) om te suggereer dat hulle altyd hul oë vir die jongste nuus oophou.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]