Gaan na inhoud

Andrew Jackson Downing

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Andrew Jackson Downing
Gebore31 Oktober 1815
Newburgh, New York
Sterf18 Julie 1852 (op 36)
NasionaliteitVlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State
BeroepLandskapsontwerper, argitek en skrywer
Bekend virBydraes tot Neogotiese boukuns in die VSA (Gothic Revival), eerste belangrike Amerikaanse landskapsargitek
EggenootCaroline DeWint Downing (1815–1905)
Ouer(s)Samuel Downing & Eunice Bridge

Andrew Jackson Downing (31 Oktober 1815 – 28 Julie 1852)[1] was 'n Amerikaanse landskapsontwerper, tuinboukundige en skrywer. Met sy publikasies was hy 'n invloedryke voorstaander van die Gotiese herlewing in die Amerikaanse boukuns - 'n styl wat gepaard gegaan het met Romantiese strominge en met sommige van sy stylvariasies die terugkeer na 'n natuurlike wêreld versinnebeeld het - in kontras met die formele strengheid van Grieks-Romeinse klassisisme.

Downing se fasade-ontwerp vir 'n kothuis, Springside-landgoed in Poughkeepsie, NY
New York State Museum, Albany, NY
Downing was een van die wegbereiders van sentraal geleë openbare groen ruimtes en parke as ontspanningsgebiede vir stedelike bevolkings, soos Central Park in New York
Downing was vanaf 1850 betrokke by die ontwerp van die National Mall in Washington, DC

As uitgewer van die maandelikse tydskrif The Horticulturist, wat volgens hom aan rural art and rural taste gewy was, word hy as een van die grondleggers van Amerikaanse landskapsargitektuur beskou. In hierdie tydskrif, die eerste van sy soort in die Verenigde State, het Downing sy ideaal van 'n naturalistiese landskapsargitektuur as 'n moderne alternatief tot die klassieke geometrie van historiese Italiaanse en Franse tuinboukuns, 'n kulturele erfenis wat in die 18de en vroeë 19de eeuse Amerikaanse samelewing algemeen aanvaar is, aan 'n breër publiek bekendgestel.[2]

Downing is besiel deur die estetiese beginsels van Engelse argitektuur wat hy in sy ontwerpe aan die klimatiese besonderhede van Noord-Amerika sowel as die republikeinse instellings van die jong Amerikaanse samelewing probeer aanpas het - 'n samelewing waarna (na aanleiding van Ralph Waldo Emerson se essay The Young American wat in 1844 gepubliseer is) as Young America verwys is en wat gedurende die 1840's en 1850's nog sy eie kulturele identiteit probeer vind het. Sy teorieë baseer op die gedagtes en werke van John Claudius Loudon (1783–1843), 'n Skotse botanikus, landskapstuinier en argitek, wat die positiewe effekte van 'n ontspanne lewe in 'n landelike omgewing beklemtoon het - 'n soort suiweringsproses vir die menslike gees wat volgens sy demokratiese ideale toeganklik en ervaarbaar sou wees vir alle sosiale klasse in die samelewing.[3] In 'n stedelike omgewing kon hierdie ideaal in die Victoriaanse tydperk volgens Loudon deur openbare tuine en parke verwesenlik word. So het Downing vir 'n groot openbare park in New York gepleit. Ongelukkig was dit nie aan hom vegun om die verwesenliking van sy idee, New York se Central Park, nog te beleef nie.

Met sy argitektoniese ontwerpe het Downing op enkelgesinshuise in landelike omgewings gefokus. In lyn met die heersende smaak van sy tyd, wat sterk deur Romantiese strominge en 'n herwaardering van Middeleeuse kultuur en boukuns beïnvloed is, het hy wonings in die Picturesque Gothic of Italianate-styl ontwerp. Downing het daarna gestrewe om die beste moontlike behuising aan Amerikaners uit alle inkomstegroepe en lae van die samelewing te voorsien. So het hy drie grondleggende modelle vir 'n verskeidenheid ontwerpe van woonhuise ontwikkel: villa's vir welvarende klante, cottages (kothuise) vir werkersklasgesinne en plaashuise vir boere.

Andrew Jackson Downing se loopbaan het op sy hoogtepunt tot 'n skielike en tragiese einde gekom met sy dood in 'n skeepsbrand op die Hudsonrivier.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Find a Grave
  2. David Schuyler: Apostle of Taste: Andrew Jackson Downing 1815–1852. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press 1996, bl. 1-2
  3. FrederickLawOlmsted.com: Andrew Jackson Downing. Besoek op 1 Julie 2020

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ensiklopediese inligting

Parke en tuine