Aorta

Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann. Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide.

Aorta

Sonraí
Laidin	artèria aorta o només aorta
Cuid de	artery system (en) agus great arteries (en)
Aitheantóirí
MeSH	D001011
TA	A12.2.02.001
FMA	3734 : il-aiseach – ordlathach
Acmhainní seachtracha
Téarmaíocht anatamaíoch

Is é an t-Aorta, (ón nGréigis "aeiro", ardaigh)^[1] an fuileadán is mó sa cholainn dhaonna, a éiríonn as méadailín clé an chroí agus a thógann fuil a bhfuil ocsaigin inti go gach cuid den cholainn sa chóras imshruthaithe córasach.^[2] Feictear é in ainmhithe eile chomh maith.

Is iondúil go roinntear an t-aorta ina chúig chuid/roinn^[3][4]:

• An t-aorta éiritheach-an chuid idir an croí agus áirse an aorta
• Áirse an aorta- buaic an aorta atá cosúil le "U" bun os cionn
• An t-aorta íslitheach- an chuid den aorta ón áirse go dtí an pointe ag a roinneann sé ina artairí iliacha comónta
  • Aorta an Tóracs- an leath den aorta íslitheach os cionn na scairte
  • Aorta an abdómnain- an leath den aorta íslitheach faoi bhun na scairte

Artaire leaisteach is ea an t-aorta, agus mar sin tá sé insínte go maith. Nuair a chrapann an méadailín clé le fuil a bhrú isteach san aorta, méadaíonn an t-aorta. Tugann an síneadh seo an fuinneamh poitéinsiúil a choinneoidh an brú fola i rith diastóil, mar go gcrapann an t-aorta go h-éighníomhach le linn an ama seo.

Radharc tosaigh ón tosach den chroí daonna agus é ar oscailt. Léiríonn na saighde bána gnáth-shreabhadh na fola.

• Ainéaras Chuas Valsalva
• Ainéaras Aortach- míotach(myotic), baictéarach (m.sh an bholgach fhrancach (an tsifilis)), siabhránach, géiniteach, bainteach le galar comhlach de chuid an chroí
  • Ainéaras Aortach Diosctha
• Comhchaolú aortach- réamh-dhuchta, iar-dhuchta
• Ataireóiscléaróis
• Siondróm Marfan
• Siondróm Ehlers-Danlos
• Steanóis aortach
• Tráma, mar shampla maidhm thrámach aortach, den chuid is mó bíonn siad seo tóracsach agus aimhneasach don artaire fochlabhach ar chlé, agus bíonn siad marfach go minic.

Tá a thuilleadh meán ag Cómhaoin Wikimedia a bhaineann le: Aorta.

Is síol anatamaíochta é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.